Ignacy Jan Paderewski

Ignacy Jan Paderewski

Urodził się 6 listopada 1860 r. w Kuryłówce na Podolu. Matka zmarła wkrótce po urodzeniu syna. Ojciec, Jan Paderewski, był administratorem majątku Iwanowskich. Pierwszymi nauczycielami gry na fortepianie Ignacego i siostry Antoniny byli Filip Runowski i Piotr Sowiński. Regularne studia przyszły pianista podjął w 1872 r. w Warszawskim Instytucie Muzycznym, który ukończył w czerwcu 1876 r., a w październiku objął prowadzenie klasy fortepianu.

W latach 1878–92 pianista wielokrotnie wspólnie występował ze znanym skrzypkiem Władysławem Górskim (w Warszawie, Krakowie i w polskich uzdrowiskach). W 1880 r. Paderewski poślubił pianistkę Antoninę Korsakównę, która wkrótce po urodzeniu syna Alfreda zmarła. Jej pamięci poświęcił kompozytor Elegię b-moll.

Paderewski doskonalił swój warsztat kompozytorski, wyjeżdżając dwukrotnie w latach 1882–84 do Berlina. Studiował pod kierunkiem Friedricha Kiela i Heinricha Urbana. Znana berlińska firma wydała dotychczasowe utwory kompozytora:
Elegie op. 4, Tańce polskie op. 5 i Pieśni wędrowca op. 8.

Za namową wielkiej polskiej aktorki Heleny Modrzejewskiej artysta wyjechał do Wiednia, aby podjąć naukę u znanego pianisty–pedagoga Teodora Leszetyckiego. Przez cały czas Paderewski komponował. Rozpoczął też pracę pedagoga w Konserwatorium w Strasburgu. Występował na koncertach jako solista i akompaniator. Był to początek jego wielkiej kariery wirtuozowskiej.  Debiut paryski w 1888 r. zakończył się wielkim sukcesem, Paderewski stał się też znaną osobistością wśród paryskiej Polonii.

Z myślą o własnym repertuarze skomponował dwa wybitne dzieła na fortepian z orkiestrą: Koncert fortepianowy a-moll op. 17
i Fantazję polską op. 19. Pomiędzy nimi, jako op. 18, powstał cykl pieśni do słów Adama Mickiewicza.

W maju 1890 r. pianista z wielkim powodzeniem zadebiutował w Londynie, a następnie wyruszył na podbój Ameryki, gdzie 17 listopada 1891 r. po raz pierwszy wystąpił w nowojorskiej Music Hall. Po paru występach stał się wielką atrakcją Nowego Jorku. Był pierwszym wirtuozem, który stworzył wzór recitalu solowego. Chętnie wspomagał amerykańskie instytucje charytatywne i kulturalne. Urządzano na jego cześć bankiety i reprezentacyjne uroczystości

W 1889 r. Paderewski sprowadził do Paryża swojego syna Alfreda, którym opiekowała się wcześniej siostra artysty. W 1898 r. Helena Górska uzyskała unieważnienie małżeństwa z Władysławem Górskim i rok później poślubiła Paderewskiego. W tym samym roku kompozytor nabył w Szwajcarii posiadłość. Willa w Riond-Bosson nad Jeziorem Genewskim była przez 40 lat rezydencją Paderewskiego i miejscem spotkań gości z całego niemal świata.

Pianista pragnął mieć także w Polsce malowniczo położony i dobrze funkcjonujący majątek. Taką wiejską posiadłością stała się Kąśna Dolna w pobliżu Tarnowa, której właścicielem był w latach 1897–1903. Dworek i park w Kąśnej są dzisiaj jedynym na świecie zachowanym obiektem związanym z Paderewskim.

Na latach 1890–1900 Paderewski odbył czwarte już tournée po Ameryce. Koncerty w Hiszpanii wiosną 1901r. przerwała tragiczna wiadomość o śmierci 21-letniego syna Alfreda. Został on pochowany na polskim cmentarzu w Montmorency pod Paryżem.

29 maja 1901 r. w Dreźnie odbyła się prapremiera trzyaktowej opery Manru, którą kompozytor tworzył z przerwami przez 9 lat. Libretto oparte zostało na powieści J. Kraszewskiego Chata za wsią. Polska premiera Manru odbyła się we Lwowie 8 czerwca 1901r.

5 listopada 1901 r. Paderewski wystąpił na koncercie inauguracyjnym w gmachu Filharmonii w Warszawie. Pianista był jednym z udziałowców tego nowo otwartego gmachu użyteczności publicznej. W dniu otwarcia wykonał własny Koncert a-moll op. 17 i na zakończenie utwory Chopina.

Prawie cały rok 1903 spędził Paderewski na komponowaniu w swojej posiadłości Riond-Bosson. Odwiedziła go tam po 20-letniej przerwie Helena Modrzejewska z małżonkiem.

Z kolei sławną aktorkę odwiedzili Paderewscy w Kalifornii już w roku następnym w drodze powrotnej z pierwszego tournée koncertowego po Australii i Nowej Zelandii.

Kariera pianistyczna i liczne podróże artystyczne ograniczały możliwości twórcze Paderewskiego. Symfonia h-moll Polonia op. 24 była ostatnim jego dziełem dużego formatu. Prawykonanie utworu inspirowanego prawdopodobnie cyklem ośmiu kartonów Grottgera pod tym samym tytułem odbyło się w Bostonie 13 lutego 1909 r.

Kierowany patriotycznymi pobudkami w 500 rocznicę zwycięstwa nad Krzyżakami ufundował Paderewski Pomnik Grunwaldzki w Krakowie. Odsłonięcie pomnika dłuta Antoniego Wiwulskiego 5 lipca 1910 r. i towarzyszące temu uroczystości były wielką narodową manifestacją jednoczącą Polaków ze wszystkich zaborów. Od tego czasu datują się początki bliskich kontaktów Paderewskiego z politykiem Romanem Dmowskim. Obchody grunwaldzkie skierowały uwagę pianisty na politykę. Uświadomił też sobie potrzebę wsparcia walki o niepodległość ojczyzny. Dochody z licznych koncertów po kraju w większości przeznaczał na cele dobroczynne.

Podczas I wojny światowej, w styczniu 1915 r., w Vivey w Szwajcarii Paderewski i przebywający tam Henryk Sienkiewicz stanęli na czele Komitetu Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Obok szeroko zakrojonej akcji charytatywnej Komitet Generalny apelował do narodów świata o poparcie i pomoc humanitarną dla ofiar wojny w Polsce.  W kwietniu 1915 r. pianista przybył wraz z żoną do Stanów Zjednoczonych. Przez cały czas starał się pozyskać dla sprawy polskiej prezydenta W. Wilsona i jego bliskich współpracowników. Wielkim osiągnięciem Paderewskiego było oświadczenie Wilsona złożone 22 stycznia 1917 r. w senacie w sprawie „zjednoczonej, niepodległej i autonomicznej Polski”.

Po powstaniu 15 sierpnia 1917 r. w Paryżu Komitetu Narodowego Polskiego Paderewski został jego członkiem i delegatem na Stany Zjednoczone Ameryki Północnej. Ignacy Jan i Helena Paderewscy prowadzili ożywioną działalność społeczną. Artysta wspierał finansowo Szkołę Podchorążych w Cambridge Springs. W 1917 r. skomponował dla powstającej Armii Polskiej w Ameryce hymn bojowy Hej, Orle Biały z własnym tekstem.

Po powstaniu państwa polskiego najpierw przyjechał do Poznania owacyjnie witany przez mieszkańców miasta. Wzrost nastrojów niepodległościowych i nasilenie konfliktu polsko-niemieckiego doprowadziły w grudniu 1918 r. do wybuchu zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego.

16 stycznia 1919 r. Paderewski został prezesem Rady Ministrów, ministrem spraw zagranicznych i delegatem Polski (obok
R. Dmowskiego) na konferencję pokojową w Paryżu. Tam przyczynił się do korzystnych dla kraju postanowień układu pokojowego z Niemcami podczas podpisywania traktatu wersalskiego, kończącego I wojnę światową.

Pozycja rządu Paderewskiego uległa znacznemu osłabieniu w lipcu 1919 r. Kryzys gabinetu rządowego szybko się pogłębiał. 10 grudnia 1919 r. artysta złożył ostateczną rezygnację z próby utworzenia nowego rządu. Dymisja została przyjęta. Pomimo licznych dowodów sympatii  i wdzięczności ze strony społeczeństwa zdecydował się z początkiem 1920 r. opuścić ojczyznę  i wrócić do Szwajcarii.

Uznanie ze strony rządu przyszło później. Paderewskiemu przyznano najpoważniejsze odznaczenia państwowe: w 1921 r. Wielką Wstęgę Orderu Orła Białego i w 1923 r. Wielką Wstęgę Orderu Polonia Restituta z Gwiazdą. Po wybuchu konfliktu zbrojnego między Rosją radziecką a Polską Paderewski został mianowany delegatem na międzynarodowe konferencje i kongresy. Starał się tam służyć Polsce w miarę własnych sił i przekonań.

Był jednym z niewielu Polaków, którzy zdobyli tak ogromne uznanie w świecie. Bardzo wysoko ceniony jako pianista i kompozytor, później zyskał wielkie poważanie za swoją pełną poświęcenia działalność patriotyczną, szczególnie  w Stanach Zjednoczonych. Był honorowym obywatelem wielu miast polskich i obcych oraz doktorem honoris causa 12 uniwersytetów.

Pod koniec 1921 r. pianista wycofał się z czynnego życia politycznego i wyjechał do Ameryki. Zamieszkał początkowo w Nowym Jorku, potem na swojej farmie Paso Robles w Kalifornii. Ostatni raz artysta przebywał w kraju w listopadzie 1924 r. z okazji przyznania doktoratu honoris causa Uniwersytetu Poznańskiego.

Paderewski w ciągu całej kariery artystycznej dawał bardzo dużo koncertów, z których dochód przeznaczony był na cele charytatywne. Po wojnie wspierał sieroty i rodziny poległych, weteranów wojny, różne zakłady opiekuńcze, przytułki i fundacje. Niezwykle ważna była też dla kompozytora edukacja młodych artystów. Po 1930 r. zapraszał na dłuższe pobyty do Morges utalentowanych polskich pianistów młodego pokolenia, aby przekazać im doświadczenie i umiejętności.

Na przełomie lat 1929–1930 pogorszył się nagle stan zdrowia artysty. Musiał poddać się operacji. Problemy zdrowotne zaczęła też odczuwać żona pianisty Helena. Zmarła w 1934 r. i została pochowana obok syna Alfreda w Montmorency pod Paryżem.

Do ponownego wzrostu zainteresowań Paderewskiego działalnością polityczną doszło w końcu lat dwudziestych. Willa Riond-Bosson koło Morges w Szwajcarii stała się ośrodkiem, wokół którego skupiła się opozycja antysanacyjna. Od 1936 r. zaczęła się tu kształtować koalicja, tzw. Front Morges, z udziałem I.J. Paderewskiego, Władysława Sikorskiego, Wincentego Witosa i gen. Józefa Hallera.
W sierpniu 1936 r. Paderewski przebywał w Londynie, gdzie brał udział w nagrywaniu filmu pt. Sonata księżycowa, który nawiązywał do jednego z utworów wykonywanych przez pianistę – Sonaty cis-moll op. 27 nr 2 L. van Beethovena.

W filmowym recitalu artysta wykonał także Poloneza As-dur op. 53 F. Chopina, Rapsodię węgierską nr 2 F. Liszta i własny Menuet G-dur op. 14 nr 1.

W 1937 r. Paderewski przystąpił do prac nad zbiorowym wydaniem dzieł Chopina. Edycja Dzieł wszystkich Fryderyka Chopina pod redakcją I.J. Paderewskiego ukazała się dopiero po II wojnie światowej w latach 1949–1961.

Po klęsce wrześniowej 1939 r. we Francji powstał polski rząd emigracyjny z gen. W. Sikorskim na czele. Na jego prośbę Paderewski zgodził się na przewodniczenie emigracyjnej Radzie Narodowej RP. 6 listopada 1939 r. artysta przybył do Nowego Jorku i zamieszkał w Buckingham Hotel, gdzie spędził ostatnie miesiące życia.

Ignacy Jan Paderewski zmarł 29 czerwca 1941 r. W uroczystościach pogrzebowych uczestniczyło setki tysięcy ludzi. Trumna z ciałem wybitnego pianisty spoczęła wśród największych bohaterów Ameryki, na Narodowym Cmentarzu w Arlington pod Waszyngtonem.

W lipcu 1992 r. trumna z prochami Paderewskiego została sprowadzona do Polski i spoczęła w podziemiach archikatedry św. Jana Chrzciciela w Warszawie.

Wirtualny spacer po szkole

Zapraszamy na wirtualny spacer po naszej szkole. Będziecie mogli Państwo poczuć niepowtarzalną atmosferę oraz poznać atrakcyjne  formy pracy, które proponujemy naszym uczniom.

Kalendarz

Pn Wt Śr Cz Pt So N
3
4
11
16
17
18
22
24
25
26
28
29
30

Do Wakacji

Szukaj

Free Joomla! template by L.THEME